नेपालमा समाजवादी व्यवस्था एक रूपमा संविधानिक रूपमा अंगीकृत छ। यसले नेपालको समाज, अर्थ, राजनीति र सामाजिक व्यवस्थामा समानता, न्याय, र समाजिक न्यायको विकास गर्ने लक्ष्य राख्दछ। यसले नेपालको सामाजिक, आर्थिक राजनीतिक व्यवस्थालाई सामाजिक न्याय, आर्थिक समानता र सामाजिक विकासमा आधारित गर्दछ।
नेपालको संविधान २०७२ (२०१५) मा समाजवादी व्यवस्था अंगीकृत भएको छ। यस अर्थात् समाजवादी विचारको आधारमा नेपालको राजनीतिक र सामाजिक व्यवस्था निर्माण गरिएको छ। समाजवादी व्यवस्थामा अर्थशास्त्रिक निजी सम्पत्तिको सार्वजनिक नियन्त्रण, राष्ट्रियकरण, लोकतान्त्रिक गणतन्त्र तथा महिला, दलित, जातीय, आदिवासी, पिछडा, अल्पसंख्यक, उत्खनित, अत्यन्त पिछडा, मध्यमपिछडा, आर्थिक रुपमा कमजोर विशेष वर्ग, किसान, मजदूर, विभिन्न विशेष रुपमा कमजोर विशेष वर्ग, उद्योगी, कर्मचारी, कर्मचारी, सामुदायिक विकासको लागि आर्थिक, सामाजिक, र सांस्कृतिक रूपमा विकास गर्न आवश्यक प्रयास गर्नुपर्छ।
समाजवादी व्यवस्थामा राष्ट्रीयकरण, समाजीकरण, लोकतान्त्रिक गणतन्त्र र मानवाधिकारको संरक्षणका लागि सरकारले आवश्यक कदमहरू उठाउनुपर्छ। यस अवस्थामा जनसंख्या, निर्धारित समयमा बाल्यकालीन मृत्युको निर्धारण गर्न आवश्यक कदमहरू उठाइनुपर्छ।
समाजवादी व्यवस्थामा निजी लगानी, सार्वजनिक लगानी, सामुदायिक लगानी, राष्ट्रिय सन्चय र बाणिज्य गर्ने संरचना र व्यवस्था प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ। यसअवस्थामा उद्योग, वाणिज्य, पर्यटन, कृषि, वन्यजन्तु तथा संग्रहणको लागि कृषि, बनिज्य, उद्योगी, पर्यटनीय र तथा अन्य उद्योग र सेवाका क्षेत्रमा निजी लगानी तथा सार्वजनिक लगानीमा प्राथमिकता दिइनुपर्छ।
समाजवादी व्यवस्थामा श्रमिक, कर्मचारी, पर्यटक, खेलाडी, कला र साहित्यकार, शैक्षिक र स्वास्थ्य सेवा प्रदानकर्ता, अवसादी विशेष वर्गका लागि आवश्यक सुविधा प्रदान गरिनुपर्छ। यसअवस्थामा किसान, कृषि, वन्यजन्तु र चिरयाँका लागि आर्थिक सहयोग र निर्देशन गरिनुपर्छ।
समाजवादी व्यवस्थामा स्वतन्त्र न्यायिक शाखा, लोकसेवा, नियन्त्रण तथा पुनर्गठन शाखा अनुशासन विभाग र अन्य विभाग र संस्थाहरूको निर्देशन गर्न आवश्यक कदमहरू उठाउनुपर्छ।
समाजवादी व्यवस्थामा नेपालको आर्थिक, सामाजिक, राजनीतिक, सांस्कृतिक तथा विज्ञान र प्राविधिक विकासका लागि आवश्यक योजना तथा कार्यक्रमहरू तयार गरिनुपर्छ।
समाजवादी व्यवस्थामा नेपालको आर्थिक, सामाजिक, राजनीतिक, सांस्कृतिक तथा विज्ञान र प्राविधिक विकासका लागि आवश्यक योजना तथा कार्यक्रमहरू तयार गरिनुपर्छ।
नेपालमा समाजवादी व्यवस्था अंगीकृत भएपछि, सरकारले आफ्नो नीति, कार्यक्रम र योजनाहरूलाई त्यसको आधारमा विकास गरिरहेको छ। यसले समाजवादी विचारको अंगिकार गर्दै नेपाललाई राजनीतिक, आर्थिक, सामाजिक र सांस्कृतिक विकासमा समानता र न्यायको मूल्यांकन गर्न सहयोग प्रदान गरिरहेको छ।
0 Comments